Kira Geliri Nasıl Beyan Edilir?

2024 yılında, kirada kaynaklanan gelirler nedeniyle sadece 2 milyon 266 bin kişinin beyanname vermesi bekleniyor. Diğer gelirleriyle birlikte kira gelirini beyan edecek mükellef sayısı 3 milyonu aşıyor.

Ülkemizde, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’nde kayıtlı olan konut ve iş yeri sayısı yaklaşık 43 milyon civarında. Bu rakamın yaklaşık 2.5 milyonunun iş yeri olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde 8 milyon kiracı bulunuyor. Kirada oturan kişi sayısı ise 24 milyon civarındadır.

Ev sahipliği oranı %56 ve kiracılık oranı ise %27 seviyesindedir. 2023 yılı sonu itibarıyla sadece gayrimenkul sermaye iradından dolayı vergi mükellefi olan kişi sayısı 2 milyon 300 bin kişi civarındadır. Bu veriler, kira geliri elde edenlerin sayısının oldukça fazla olduğunu göstermektedir. Peki Kira Geliri Vergisi nasıl beyan edilir? Bununla ilgili detaylar şöyle:

2023 yılında elde ettiğiniz mesken kira geliri 21.000 TL'nin üzerinde ise beyanname vermek zorunludur. Gayrimenkul sermaye iradlarında kira bedelleri, emsal kira bedelinden düşük olamaz ve bina ile arazide emsal kira bedeli, emlak vergisine esas alınan değerin %5'idir. 2023 yılı için mesken kira geliri istisna tutarı 21.000 TL olup, sadece mesken kira geliri elde edenlerden bu istisnadan faydalanabilir. Ancak, mesken kirası elde edip beyan vermeyen veya eksik beyan edenler bu istisnadan yararlanamazlar. 2023 yılı içinde 21.000 TL üzerinde mesken kira geliri elde eden kişilerin, bu gelirin yanı sıra ücret, menkul sermaye kazancı, gayrimenkul sermaye kazancı ve diğer kazanç ve gelirlerinin toplamı 550.000 TL'yi aşarsa, 21.000 TL'lik mesken istisnasından yararlanamazlar. Bu istisna sadece tek bir mesken için geçerli olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için istisna kira gelirleri toplamına bir kez uygulanır. Aynı konuta birden fazla kişinin ortak olması durumunda, her bir ortak bu konuttan elde edilen kira geliri için ayrı ayrı istisnadan yararlanabilir. Sadece mesken kira geliri elde edenler, giderlerini götürü veya gerçek gider yöntemiyle beyan edebilirler. Ancak götürü gider yöntemini seçen mükellefler, 2 yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine geçemezler.

Götürü gider yöntemini seçenlerin mesken kira gelirinden 21.000 TL istisna düşüldükten sonra %15 oranında indirim uygulanmaktadır. Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler, sahibi oldukları konutu kiraya verip kendileri de kirada oturuyorlarsa, 2023 yılı içinde ödedikleri kira tutarını gider olarak yazabilirler.

Aynı şekilde, gerçek gider yöntemini seçenler, kiraya verdikleri mesken için yaptıkları borç ödemelerinin sadece faiz kısmını gider olarak yazabilirler. Bu yöntemi tercih edenler, sadece mesken olarak kiraya verdikleri gayrimenkuller için elde ediliş tarihinden itibaren 5 yıl boyunca iktisap bedelinin %5'ini gider olarak gösterebilirler. Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler, yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl boyunca saklamak ve istendiğinde ibraz etmek zorundadır.

Örneğin Ahmet Bey,  üç dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu yıllık 200.000 TL, 221.000 TL ve 100.000 TL kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin Gelir Vergisi matrahı, bu üç konuttan elde ettiği toplam kira geliri olan 521.000 TL üzerinden hesaplanacaktır. Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmesi durumunda, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacak.

Ayrıca, kendinize ait meskeni 2023 yılında kiraya verip 2024 ve 2025 yıllarına ait kiraları peşin tahsil etmişseniz, tahsil ettiğiniz kiraları ilgili oldukları yıllarda yani 2024 yılına ait kira gelirini 2024 beyanında ve 2025 yılına ait kira gelirini ise 2025 yılı beyannamesinde beyan etmeniz gerekir.

Gayrimenkul sermaye kazançlarında sadece tahsil edilen tutarlar Gelir Vergisi matrahına esas olur. Örneğin, 2023 yılının 1 Şubat'ında aylık 25.000 TL'ye kiraya verdiğiniz mesken için kiracınız sadece 2 aylık kira bedelini ödemişse, 2024 yılının Mart ayında vereceğiniz beyannamede sadece tahsil edilen 50.000 TL'yi beyan etmeniz gerekir